Bij deze ziektes speelt vitamine D een grote rol..

Luister naar dit artikel

Vitamine D is essentieel voor een goede gezondheid en kan een eenvoudige oplossing zijn voor een breed scala aan gezondheidsproblemen, variërend van oog- tot darmziekten, en in het bijzonder voor problemen met het immuunsysteem en ziekten die hun oorsprong vinden in chronische ontstekingsprocessen in het lichaam. Een gebrek aan vitamine D komt wereldwijd veel voor, ook in gebieden waar de zon volop schijnt, en toch weten veel mensen, inclusief artsen, niet dat zij een tekort hebben aan deze belangrijke voedingsstof. Zelfs de Indian Medical Association houdt een nationale bewustwordingscampagne. De Association heeft vastgesteld dat een tekort aan vitamine D veel voorkomt in India en dat de bevolking daardoor een hoger risico loopt op chronische ziekten zoals diabetes, hartaanvallen, beroertes en kanker.

Ondanks zijn naam is vitamine D eigenlijk een steroidhormoon, dat je vooral aanmaakt onder invloed van zonlicht of dat je binnenkrijgt in de vorm van een supplement of via bepaalde voedingsmiddelen. Vitamine D bevordert de gezondheid onder andere doordat het de expressie van bepaalde genen beïnvloedt. Verder hebben wetenschappers ontdekt dat vitamine D betrokken is bij het biochemisch functioneren van alle cellen en weefsels in je lichaam. Dus als je er niet genoeg van hebt, kan je gehele lichaam niet goed functioneren.

In dit artikel bespreek ik een aantal ziekten waarvan recent ontdekt is dat vitamine D tekort er waarschijnlijk een belangrijke rol bij speelt. In het algemeen gesproken is het natuurlijk al verstandig om te zorgen dat je voldoende vitamine D binnenkrijgt, ongeacht van welke klachten je last hebt, maar als je lijdt aan de volgende ziekten is het optimaliseren van je vitamine D gehalte extra belangrijk. Hoewel de beste manier om je vitamine D gehalte aan te vullen blootstelling aan zonlicht is, krijgt 90% van de lezers van dit artikel zonder supplementatie onvoldoende binnen door het winterweer en doordat zij binnenshuis werkzaam zijn. De enige manier om er achter te komen of het gehalte aan vitamine D in je lichaam hoog genoeg is om therapeutisch te zijn, is het te laten testen.

Droge ogen en maculadegeneratie
Volgens een recente studie die gepubliceerd werd in het International Journal of Rheumatic Diseases “zouden patiënten met een vitamine D deficiëntie onderzocht moeten worden op kwalen die gepaard gaan met droge ogen”. Dat zou je gemakkelijk kunnen omdraaien en zeggen dat iedereen met droge ogen het advies zou moeten krijgen te zorgen dat zijn vitamine D gehalte op peil is. De onderzoekers stelden vast dat premenopauzale vrouwen die een tekort aan vitamine D hadden een grotere kans liepen last te hebben van droge ogen en onvoldoende productie van traanvocht. De auteurs stelden:

“Droge ogen en onvoldoende traanvochtproductie bij patiënten met een vitamine D deficiëntie zou er op kunnen wijzen dat vitamine D beschermt tegen het ontstaan van droge ogen, waarschijnlijk doordat het de parameters van de traanvochtlaag verbetert en ontsteking van het oogoppervlak vermindert.”

Een vitamine D deficiëntie kan ook de kans vergroten op ouderdomsgerelateerde maculadegeneratie (OMD), als je daar genetische aanleg voor hebt. (Bij maculadegeneratie neemt de gezichtsscherpte af vanuit het centrale deel van het gezichtsveld en dit kan uiteindelijk tot blindheid leiden – vertaler.) OMD is de belangrijkste oorzaak van blindheid onder Amerikaanse senioren en in deze studie bleek de kans op ziekteverschijnselen het grootst bij vrouwen die zowel twee allelen voor de ziekte hadden (genetische variaties) als de laagste gehaltes aan vitamine D.

Algemeen gesproken hadden deze vrouwen zeven maal meer kans op het ontwikkelen van OMD dan vrouwen die de hoog-risico genen niet hadden en die eveneens voldoende vitamine D binnenkregen. Volgens de auteurs tonen hun bevindingen aan dat ‘er een synergistsich effect bestaat tussen de vitamine D status en het functioneren van het cascade-eiwitcomplement’ (een onderdeel van het immuunsysteem – vertaler). Hoofdauteur Amy Millen merkte eveneens op:

“De meeste mensen hebben er wel eens van gehoord dat je worteltjes zou moeten eten om je gezichtsvermogen te verbeteren. Er blijken echter nog veel meer manieren te zijn waarop gezonde voeding de gezondheid van je ogen kan ondersteunen. Een goede vitamine D status kan er daar een van zijn. Deze studie alleen is niet voldoende om een causale relatie te bewijzen, maar het lijkt er op dat als je een hoog genetisch risico loopt op het krijgen van OMD, je dit risico kunt verkleinen door ervoor te zorgen dat je vitamine D gehalte op peil is.”

Het verband tussen vitamine D tekort en MS blijkt sterker dan gedacht
Ik zal nu drie autoimmuunziekten bespreken waar vitamine D invloed op heeft. Dit is geen volledige lijst en ik geloof sterk dat vitamine D een positief effect kan hebben op alle autoimmuunziekten.

Er zijn tenminste een tiental studies die een sterk verband hebben gevonden tussen MS en een gebrek aan vitamine D. Sommige van deze onderzoeken hebben aangetoond dat je risico op MS toeneemt naarmate je verder bij de evenaar vandaan woont, wat suggereert dat een gebrek aan zonlicht het risico vergroot. Dit toch al verhoogde risico neemt nog verder toe als je voor je vijftiende levensjaar onvoldoende aan zonlicht blootgesteld bent geweest. MS is een chronische, neurodegeneratieve ziekte van de zenuwbanen in je hersenen en ruggenmerg die veroorzaakt wordt door een proces van demyelinisatie (het verdwijnen van myeline, de beschermende stof die zenuwbanen omhult – vertaler). Het werd lang beschouwd als een ‘hopeloze’ ziekte waarvoor maar weinig behandelingen beschikbaar waren. De meest gebruikte medicijnen voor MS zijn zeer toxische middelen die de werking van het immuunsysteem onderdrukken, zoals prednison en interferon.

Onderzoek dat in de afgelopen jaren gedaan is, lijkt er echter op te wijzen dat MS verbetert als de patiënt vitamine D gebruikt. Studies wijzen er ook op dat vitamine D bescherming tegen het ontwikkelen van MS kan bieden, en het is duidelijk beter om de ziekte te voorkomen dan deze te behandelen als hij eenmaal is opgetreden. Canadese wetenschappers hebben opnieuw dit verband tussen vitamine D deficiëntie en MS bevestigd en zij zagen inderdaad dat patiënten die door een genetische oorzaak een lager vitamine D gehalte hebben, een veel grotere kans hebben om de ziekte te krijgen. Er zijn tot nu toe vier genetische variaties gevonden die ertoe lijken te leiden dat het vitamine D gehalte laag is.

Medeauteur dr. Brent Richards zegt dat de onderzoekers ‘van mening zijn dat het beschikbare bewijs een causale relatie doet vermoeden, maar het is onvoldoende om te spreken van hard bewijs’. Er is verder onderzoek nodig om te bepalen of een voldoende hoog gehalte aan vitamine D het optreden van MS kan vertragen of voorkomen bij mensen met een hoog risico.

Craig Moore, neurowetenschappelijk onderzoeker aan de Memorial University of Newfoundland, betwijfelt of mensen met de betreffende genetische varianten baat hebben bij het supplementeren van vitamine D. Hij zegt: “Gebruikt hun lichaam de vitamine D wel op de juiste manier? Het zal niet hetzelfde effect hebben dat vitamine D normaal gesproken heeft.”

Ik ben ervan overtuigd dat een optimaal gehalte aan vitamine D zeer belangrijk is als je MS hebt, maar het is niet de enige factor. In mijn vorige artikel, over natuurlijke behandelingen voor MS, kun je meer lezen over aanvullende behandelingsmogelijkheden. Het artikel valt hier te lezen:http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2011/12/23/overcoming-multiple-sclerosis-through-diet.aspx.

Vitamine D kan essentieel zijn voor de preventie van darmziekten
Onderzoekers uit Nieuw Zeeland hebben recent de nadruk gelegd op het belang van vitamine D bij de preventie van maag- en darmziekten, waaronder kanker. Professor Lynn Ferguson zegt: “Gastro-intestinale ziekten zoals kanker van de dikke en endeldarm en ontstekingsziekten van de darmen komen wereldwijd steeds meer voor, ook bij kinderen en adolescenten. Dit betekent een forse belasting van de gezondheidszorg en een verminderde inname van vitamine D vanwege afgenomen blootstelling aan zonlicht die niet gecompenseerd wordt via het dieet, kan een sleutelrol spelen bij de gevoeligheid voor zulke ziekten.”

Het vermijden van zonlicht is duidelijk een groot deel van het probleem en het is belangrijk om de voor- en nadelen van blootstelling aan de zon tegen elkaar af te wegen. De meeste mensen geloven dat blootstelling aan zonlicht over het algemeen de kans op huidkanker doet toenemen, maar het is heel goed mogelijk dat een gedoseerde blootstelling aan de zon niet alleen huidkanker kan voorkomen, maar eveneens veel inwendige typen kanker. Maar je moet in elk geval nooit zolang buiten blijven dat je verbrandt. Er is veel bewijs dat zonlicht de beste manier is om te zorgen voor een optimaal vitamine D gehalte, maar supplementen en voeding kunnen ook gebruikt worden.

Zoals al besproken in mijn interview met expert op het gebied van vitamine D dr Robert Heaney, levert een vitamine D gehalte van 40 – 60 ng/ml (50 – 70 ng/ml zou wel eens beter kunnen zijn) het meeste voordeel op en om dit te bereiken heb je ongeveer 5000 tot 6000 of meer IE vitamine D3 per dag nodig uit alle bronnen samen. Hieronder vallen zonlicht, UVB-straling van een zonnebank, vitamine D supplementen en voeding. (In Nederland beveelt het voedingscentrum een inname van 10 microgram per dag aan voor de meeste gezonde mensen, voor uitzonderingen ziehttp://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/vitamine-d.aspx – vertaler.)

In de afgelopen jaren hebben onderzoekers vastgesteld dat er meer vitamine D voorkomt in voedingsmiddelen dan tot dan toe werd gedacht, vooral in vlees. Pas sinds korte tijd is bekend hoe dit gemeten kan worden. Dit verklaart waarom mensen die nooit supplementen nemen en nauwelijks aan zonlicht worden blootgesteld toch een redelijke, zij het te lage, hoeveelheid vitamine D in hun bloed hebben – zij halen het primair uit hun voeding. Het al genoemde artikel zegt:

“Er zijn weinig voedingsmiddelen die een significante hoeveelheid vitamine D bevatten, maar belangrijke bronnen ervan in het dieet zouden vette vis kunnen zijn, zoals zalm en tonijn, levertraan en eieren. Kleine hoeveelheden vitamine D werden ook gevonden in runderlever, kaas en andere zuivelproducten.”

De rol van vitamine D bij reumatische ontstekingen
Er is ook meer bewijs gevonden dat een verband aantoont tussen een tekort aan vitamine D en reumatische ontstekingen. Tot deze ontstekingen behoort onder andere reumatoïde artritis, maar er zijn nog ruim 100 andere ziekten die hun oorsprong vinden in chronische gewrichtsontsteking. Over het algemeen worden deze problemen in verband gebracht met autoimmuunziekten.

Een recent uitgevoerd onderzoek waaraan meer dan 2200 patiënten meededen die een vorm van artritis hadden, liet zien dat iets meer dan 40% van de mensen met reumatoïde artritis een tekort aan vitamine D had, waarbij hun gehalte aan 25-hydroxy vitamine D 20 ng/ml of minder bedroeg. Bijna 40% van de mensen met de ziekte van Bechterew (een ontsteking van de wervelkolom – vertaler) en bijna 41% van de mensen met artritis psoriatica (een vorm van reuma die voorkomt bij mensen met psoriasis – vertaler) hadden eveneens een tekort aan vitamine D. In tegenstelling hiermee had minder dan 27% van de mensen in de controlegroep te weinig vitamine D.

Het tijdschrift Rheumatoid Arthritis News meldt: “Dit onderzoekt werpt nieuw licht op de gevolgen van vitamine D deficiëntie bij patiënten met gewrichtsontstekingen en de resultaten zouden wel eens van groot belang kunnen zijn voor toekomstige behandelingen. Hoewel de ziekte minder actief kan zijn bij patiënten met reumatoïde artritis hebben zij toch een aanzienlijke kans op een vitamine D tekort. Daarom is het belangrijk om het gehalte aan vitamine D bij deze patiënten in de gaten te houden en bij het op peil houden hiervan kan gebruik gemaakt worden van vitamine D supplementen of een grotere blootstelling aan zonlicht, als dat mogelijk is.”

Vitamine D tekort komt veel voor bij mensen met lupus
Volgens een groep wetenschappers uit Cairo hebben de meeste mensen met systemische lupus erythematosis oftewel SLE (een autoimmuunziekte die meerdere organen tegelijk aantast – vertaler) een tekort aan vitamine D (gedefinieerd als een gehalte van 10 ng/ml of minder) of is hun gehalte laag (gedefinieerd als een niveau van 10 – 30 ng/ml). Hoe lager het gehalte aan vitamine D was, hoe moeizamer de ziekte te behandelen is. Gemiddeld hadden de patiënten met SLE een significant lager gehalte aan 25-hydroxy vitamine D dan de gezonde controles in de studie – een gemiddelde van 17,6 ng/ml tegenover 79 ng/ml. Meer dan 73% van de mensen met SLE hadden een laag gehalte aan vitamine D en bij ruim 23% was het gehalte te laag.

De onderzoekers merken op: “Het is aan te bevelen om routinematig het gehalte aan vitamine D te controleren bij patiënten met lupus en om dit consequent aan te vullen wanneer dat nodig is. Er moet verder onderzocht worden of het normaliseren van het vitamine D gehalte bij SLE een mogelijke en eenvoudige, maar waardevolle, maatregel is die toegevoegd kan worden aan de gebruikelijke behandeling van de ziekte.”

Vitamine D bij HIV/AIDS
Vitamine D staat er om bekend dat het kan helpen bij de bestrijding van infecties en dat het het immuunsysteem kan versterken en onderzoekers vermoeden nu dat vitamine D supplementen een eenvoudige, effectieve en goedkope methode kan zijn om zelfs ernstige infecties, zoals HIV, te bestrijden. Een team bestaand uit onderzoekers uit het Verenigd Koninkrijk, de VS en Zuid Afrika hebben bij 100 inwoners van Kaapstad tussen de 18 en 24 jaar onderzocht wat de invloed is van blootstelling aan de zon, de hoeveelheid vitamine D in de voeding, genetische invloeden en huidpigmentatie op het vitamine D gehalte in het bloed. De studie lette ook op tekenen die kunnen wijzen op een grotere weerstand tegen HIV. Nadat gecorrigeerd werd voor dieet, genen en huidskleur bleek dat blootstelling aan zonlicht de belangrijkste bepalende factor was voor het vitamine D gehalte in het bloed. Tijdens de wintermaanden kwam vitamine D deficiënte regelmatig voor bij alle deelnemers aan de studie, ongeacht hun huidskleur. Het werd aangetoond dat vitamine D de vermenigvuldiging van het HIV-virus vertraagt en het aantal witte bloedcellen doet toenemen, wat suggereert dat het de ontwikkeling van de ziekte kan vertragen. De website SciDev.net rapporteert:

“Wetenschappers namen bloedmonsters van beide groepen in de winter en in de zomer tussen februari en augustus van 2013 en stelden deze in vitro, dus in reageerbuizen, bloot aan het HIV-virus. Nadat elk van de 30 deelnemers van de Xhosastam in de winter gedurende zes weken een wekelijkse dosis van 50.000 IE cholecalciferol (een type vitamine D) had gekregen, vertoonden de monsters een afname in infectie die vergelijkbaar was met wat in de zomermonsters te zien was. Ook vonden de wetenschappers een toename aan witte bloedcellen en een afname van het aantal mensen met bloedarmoede. In Zuid-Afrika komt HIV veel voor en we weten dat zowel de infectie als de behandeling met antivirale medicijnen vitaminetekorten kan veroorzaken. Vitamine D supplementen kunnen een betaalbare en effectieve aanvullende behandeling zijn.” Dit zegt Anna Coussens, hoofdauteur van de studie.

Vitamine D en depressie
Je geestelijke gezondheid kan ook te lijden hebben onder een gebrek aan vitamine D. Eerder onderzoek heeft aangetoond dat een vitamine D gehalte lager dan 20 ng/ml het risico op depressie met 85% verhoogt vergeleken met mensen met een vitamine D gehalte van 30 ng/ml of hoger. Een aantal onderzoeken heeft ook aangetoond dat het gebruik van vitamine D supplementen de symptomen van depressie kan verminderen. Zeer recent nog meldt een studie de gepubliceerd is in het tijdschrift Psychiatry Research dat een groep gezonde vrouwen is onderzocht die woonde in het noordwesten van de VS gedurende de herfst, winter en lente. Een laag gehalte aan vitamine D (30 ng/ml of lager) bleek een voorspellende factor te zijn voor het ontstaan van klinisch significante symptomen van depressie, nadat gecorrigeerd was voor factoren als seizoen, bmi, etnische achtergrond, dieet, lichaamsbeweging en de hoeveelheid tijd die buitenshuis werd doorgebracht. Tijdens de vierde en laatste week van het onderzoek had 46% van de vrouwen een onvoldoende hoog gehalte aan vitamine D en in de loop van de studie had 42% van deze vrouwen verschijnselen van klinisch significante depressie volgens de depressievragenlijst van het Center for Epidemiologic Studies Depression. HCP Live rapporteert:

“Vitamine D supplementen zijn goedkoop en overal verkrijgbaar’. Hoofdauteur David Kerr voegt daaraan toe dat de bevindingen overeenkomen met de literatuur die het voorkomen van de seizoensgebonden depressieve symptomen bevestigt. ‘Ze moeten zeker niet beschouwd worden als alternatief voor de behandelingen van depressie die al eerder effectief zijn gebleken, maar de supplementen zijn goed voor de algehele gezondheid.”

Laag vitamine D gehalte tijdens zwangerschap gelinkt aan astma bij kinderen
Tenslotte is het hebben van een optimaal vitamine D gehalte tijdens de zwangerschap niet alleen essentieel voor je eigen gezondheid, maar ook voor de gezondheid van je kind, zowel op de korte als de lange termijn. Volgens in het verleden uitgevoerde studies heb je een vitamine D gehalte nodig van meer dan 40 ng/ml om je baby te beschermen tegen ernstige complicaties zoals vroeggeboorte en pre-eclampsie (een vorm van wat ook wel bekend staat als zwangerschapsvergiftiging – vertaler). Onderzoeken hebben bevestigd dat een tekort aan vitamine D tijdens de zwangerschap een levenslang effect kan hebben, variërend van allergieën op de kinderleeftijd, astma, verkoudheden, griep, cariës, diabetes en zelfs beroerten en hart- en vaatziekten in het latere leven. Twee recente studies benadrukken het beschermende effect van vitamine D tijdens de zwangerschap bij het voorkomen van astma op de kinderleeftijd. In het eerste onderzoek werden de gehaltes van vitamine D en E in het dieet van zwangere vrouwen gemeten tijdens de zwangerschap en daarna vergeleken met gezondheidsuitkomsten 10 tien jaar later. De kinderen van de moeders die een laag gehalte aan deze vitaminen in hun dieet hadden, hadden een grotere kans op het ontwikkelen van astma toen zij tien jaar oud waren. Het tijdschrift Lung Disease News zegt het volgende:

“De lange duur van de follow-up is belangrijk, omdat het laat zien dat het dieet van een zwangere vrouw belangrijk is voor het gehele leven van haar kind.”

Het tweede onderzoek ontdekte dat cellen afkomstig uit de luchtwegen van pasgeborenen van moeders met een laag gehalte aan vitamine D en E in hun dieet sterker reageerden op allergenen en irriterende stoffen, wat duidt op een sterkere immuunreactie. Ik ben er vast van overtuigd dat een optimaal gehalte aan vitamine D tijdens de zwangerschap een van de belangrijkste prenatale interventies is voor de gezondheid van je kind. Wanneer een kind geboren wordt met een vitamine D deficiëntie, kan zijn of haar gezondheid significant aangetast zijn, soms wel levenslang.

De campagne Protect Our Children NOW! is opgezet om het probleem van toenemende vitamine D deficiëntie onder zwangere vrouwen, niet alleen in de VS, maar wereldwijd, te bestrijden. De campagne wordt besproken in een video die hier is te bekijken: https://www.youtube.com/watch?v=bdyBwKPBdrY. De campagne zal ook wereldwijd de algemene gezondheidsrisico’s onder de aandacht brengen die in verband worden gebracht met een tekort aan vitamine D.

Vitamine D, een simpele en goedkope weg naar een betere gezondheid
Er wordt geschat dat 50% van de bevolking het risico loopt een laag of te laag gehalte aan vitamine D te hebben. Onder schoolkinderen kan dat oplopen tot 70%. Zoals hierboven al besproken kan dit de kans op verschillende chronische of ernstige ziekten verhogen. Verhogen van het gehalte aan vitamine D3 bij de gehele bevolking kan mogelijk chronische ziekten voorkomen die wereldwijd maar liefst 1 miljoen levens per jaar kosten. Ook zou het aantal gevallen van verschillende typen kanker gehalveerd kunnen worden. Vitamine D is ook effectief bij het bestrijden van allerlei infecties, waaronder verkoudheid, griep en mogelijk zelfs HIV. Gelukkig is de oplossing zowel effectief als goedkoop. Zoals je je misschien nog herinnert heb je, om maximaal van vitamine D te profiteren, een vitamine D gehalte nodig van ten minste 40 tot 60 ng/ml (beter is mogelijk nog 50-70 ng/ml), en alle bronnen tellen mee, of het nu gaat om eenvoudigweg meer blootstelling aan zonlicht, een zonnebank, voeding die vitamine D bevat en/of vitamine D supplementen. Zonlicht is de beste manier om je gehalte aan vitamine D te optimaliseren, maar vanwege het winterseizoen en het feit dat de meeste mensen binnenshuis werken, zal 90% van de mensen die dit artikel leest geen optimaal gehalte zal bereiken zonder supplementen. De enige manier om erachter te komen of je een therapeutisch gehalte aan vitamine D hebt, is het te laten meten, en een effectieve dosis is 5000 – 10.000 IE per dag.

Disclaimer: De inhoud van dit artikel is volledig gebaseerd op de mening van dr. Mercola, tenzij anders vermeld.

Source: Mercola