Weet wat je eet! Waarom kant-en-klare producten zo goedkoop zijn

Luister naar dit artikel

Concurrentie op de voedselmarkt is moordend en consumenten zijn het niet gewend om veel te betalen voor eetwaar. De industrie heeft oplossingen bedacht die bedrieglijk lijken, maar toch volkomen legaal zijn. Ze roepen wel de nodige vragen op.
Geconcentreerd sap
Op pakjes fruitsap die kinderen meenemen naar school staat groot ‘100 procent puur sap’. In het klein staat in een hoekje vaak ‘op basis van geconcentreerd sinaasappelsap’. De sinaasappels worden geperst in het land van herkomst, het sap wordt gekookt tot het water verdampt en er een gelatineachtige massa overblijft: concentraat. Dat ‘sap’ wordt vervolgens aangelengd met water.
Bij het verdampen van het water verdwijnen de aroma’s. Die kunnen later toegevoegd worden, maar de smaak gaat helemaal verloren. Fabrikanten kunnen dan wel vermelden ‘zonder toegevoegde suikers’, maar dat is geen zekerheid.
Sapproducenten mogen de zuurte van het sap ‘corrigeren’ door 15 gram suiker per liter toe te voegen. Ze zijn niet verplicht dat zo op de verpakking te zetten. Vanaf 15 gram moeten ze het wel duidelijk aangeven.
Kippenbouillon zonder kip
Bouillonblokjes worden verpakt in doosjes met foto’s van een mooie kippenbout, al dan niet met de vermelding ‘grootmoeders bouillon’. De blokjes bevatten echter vooral zout. Groentebouillon bevat slechts 4,7 procent groenten, in kippenbouillon zit 2 procent kippenvet en 0,2 procent kippenvlees en in vleesbouillon is niet meer dan 3 procent vleesextract verwerkt. Het overgrote deel is zout.
Nepkaas
De kaas op kant-en-klare pizza’s ziet er aantrekkelijk uit. De kans is alleen groot dat er geen gram melk zit in die zogenaamde kaas. De Amerikaanse chemiereus Cargill maakt twee soorten analoog- of imitatiekaas: de ene bestaat uit melkeiwitten, palmolie (verzadigde olie die slecht is voor de bloedvaten en het hart) en een aantal smaakversterkers. De andere nepkaas, Lygomme™ ACH Optimum, bevat drie soorten zetmeel, waaronder galactomannaan en carrageen (geleermiddelen), aroma’s en geen enkel spoor van kaas.
Analoogkaas wordt ook gebruikt voor andere kant-en-klare gerechten zoals lasagne, cheeseburgers, moussaka en alle andere gerechten waarvan consumenten denken dat ze kaas bevatten.
Vleeslijm
Grote stukken vlees worden soms aan elkaar geplakt met transglutaminase of vleeslijm. Dit enzym wordt toegepast bij de bereiding van ‘samengesteld’ vlees, waarbij afval van goede stukken vlees lijkt te veranderen in bijvoorbeeld een gebraad of een ham. Vleeslijm wordt ook gebruikt bij de productie van sommige melkproducten en yoghurt, viskroketten en surimi (nepkrabvlees).
Vleeslijm verbetert de textuur van slap vlees en vlees waar het vocht uitloopt. Om te voorkomen dat het er bleek uitziet, worden er nitraten en nitrieten aan toegevoegd. Nitraten zijn onschadelijk, maar het afbraakproduct nitriet is kankerverwekkend.
Surimi
Het meest gangbare surimiproduct voor de westerse markt is imitatiekrab. Restproducten van onthoofde en leeggehaalde vissen en landdieren worden fijngehakt en meerdere keren gespoeld om ongewenste geurtjes te verwijderen. Het resultaat wordt gestampt, verpulverd en omgevormd tot een gelatineachtige pasta.
Deze pasta wordt daarna gemengd met zetmeel, eiwit, zout, plantaardige oliën, sorbitol, suiker, soja-eiwit, kruiden en smaakstoffen. Surimi of imitatiekrab is dus vooral rijk aan additieven.
Snelle soep
Soep kan een goede oplossing zijn als je iedere dag vijf porties groenten en fruit wilt eten, zoals wordt aanbevolen. Poedersoep uit een pakje is alleen geen volwaardig alternatief. In kervelsoep zit bijvoorbeeld: genetisch gemodificeerd maïszetmeel, plantaardig vet, zout, aardappelen, tarwemeel, smaakversterkers (E621), kervel (3,2 procent), prei, uien en spinazie (1,1 procent).
De kervelsoep bevat niet meer dan 4,3 procent groenten. In preisoep zit 3,2 procent prei. Welke soep je ook kiest, zout is het belangrijkste bestanddeel.
Bron: Knack