Deskundige kijkt naar kerstdiner uit de supermarkt: “Bah, kaviaar? Dit zijn gewoon bolletjes kleurstof en conserveermiddel!”

Luister naar dit artikel

Wie gisteren nog zijn boodschappen voor het kerstdiner moest inslaan, belandde hier en daar in ellenlange rijen voor de kassa’s. In de Albert Heijn XL in Leiden brak de hel los. Parkeerwachten probeerden de drukte voor de supermarkt in goede banen te leiden.
Het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel schat dat de supermarkten deze week een omzet van 750 miljoen euro hebben gedraaid, bijna 12 procent meer dan een normale weekomzet. Gisteren was de drukste dag van het jaar.
HUMO kocht een achtgangenmenu bijeen in de supermarkt en liet er een gerenommeerde voedingsexpert naar kijken. Als jouw kerstmaaltijd ook uit de supermarkt komt, pas op: misschien heb je na het lezen geen honger meer. “Bah, kaviaar? Dit zijn gewoon bolletjes kleurstof en conserveermiddel!”

Giftig voor het zenuwstelsel

In haar zevende boek Slik je dat? Wat je niet mag weten over je eten legt Joanna Blythman uit welke onsmakelijke chemische trucs de voedingsindustrie met ons eten uithaalt. Clouding agents (vezels die op sinaasappelpulp lijken) doen ons sap ‘natuurlijker’ ogen, met ‘vleeslijm’ worden nephammen geboetseerd uit brokken separatorvlees (vleesresten van uitgebeende karkassen) en gefrituurde scampi bestaan uit gestolde pap van garnalenafval.
In de eindejaarsperiode worden we verblind door grote letters bovenaan op de verpakkingen: ‘luxe’, ‘delicatesse’ of ‘gourmand’.
Het achtgangenmenu bestaat onder meer uit eendenpastei met 41 procent varkensvlees, 18 procent varkenslever, 18 procent eendenvlees en 9 procent eendenlever. Aan de pastei zijn soja-eiwitten en een vleesvermeerderaar toegevoegd.
Blythman: “Soja-eiwitten worden gewonnen door sojameel te wassen in aluminiumtanks. Tijdens dat proces kan aluminium, dat slecht is voor het zenuwstelsel en de hersenen, in het product terechtkomen. En ook het oplosmiddel hexaan, een component van lijm en cement, wordt bij de extractie van soja-eiwitten gebruikt. Hexaan is giftig voor het zenuwstelsel.”

E-nummers werken afstotend

Ze merkt op dat producenten vaak het woord ‘antioxidant’ op de verpakking zetten in plaats van ‘conserveermiddel’ omdat ons geleerd is dat antioxidanten gezond zijn. Op ingrediëntenlijsten betekent het vaak gewoon conserveermiddel, aldus Blythman. “Slimme fabrikanten gebruiken geen E-nummers meer tegenwoordig: veel te afstotend.”
We komen ook haringkaviaar tegen, bestaande uit water, gerookte haring, zout, maïszetmeel, citroensap, inktvisinkt en enkele E-nummers. “Het zijn dus een soort geleibolletjes waarin haringvlees zit, en vooral water,” zegt Blythman. “En verder conserveermiddel xanthaangom. Dit is echt oplichterij.”
Tussen de eindejaarsboodschappen vinden we ook ‘verse macarons’ die een maand houdbaar zijn en vol conserveermiddelen zitten. De verpakking zegt ‘zonder kleurstoffen’, maar bij de ingrediënten staat ‘natuurlijke rode kleurstof’.

Zware metalen in kleurstoffen

Een rekbaar begrip, aldus Blythman. Een kleurstof kan natuurlijk zijn, maar de extractie kan ook via chemische processen gebeuren. Stel dat de rode kleurstof paprika-extract (E160c) was, dan is dat op chemische wijze gewonnen uit gedroogde paprika, met hulp van methanol, ethanol, aceton, hexaan, dichloormethaan, ethylacelaat of propaan-2-ol.
Wettelijk mag de kleurstof dan ook nog eens sporen bevatten van die oplosmiddelen én van zware metalen lood, kwik en cadmium.
Nooit eerder werd ons zoveel supermarktwild – everzwijn, hert of haas – naar het hoofd geslingerd. Zelfs budgetsupermarkten verkopen nu wild, vaak ingevroren. “Ik heb in slachthuizen gezien hoe men met magnetrons ontdooit, versnijdt en weer invriest,” zegt Blythman. “Terwijl de huisvrouw denkt dat je nooit iets twee keer mag invriezen!”
[HUMO]