Littekens op je ziel zijn littekens in je DNA

Luister naar dit artikel

Kindermishandeling, misbruik, of andere vormen van hevige stress in iemands vroege jeugd laten onuitwisbare sporen achter in het DNA, die diegene kwetsbaar maken voor stress op latere leeftijd. Dit concluderen psychiaters Marco Boks en Christiaan Vinkers van het UMC Utrecht Hersencentrum.

“We weten eigenlijk dat hoe vroeger de stress plaatsvindt, hoe groter de invloed is op de littekens in het DNA”, zegt Boks. Hij heeft gekeken naar chemische veranderingen, die blijvende schade aanrichten.

Weggescheurde bladzijde
Boks ziet het DNA als een boek dat beschrijft hoe iemand in elkaar zit. “We zien dat door chemische veranderingen in het DNA als het ware stukken van dat boek gesloten blijven, als een bladzijde die eruit gescheurd is, en die je eigenlijk nodig zou hebben om goed om te kunnen gaan met stress.”

Dat is verrassend, zegt Boks. Het klopt niet met het bestaande beeld van DNA. “Waar we lang gedacht hebben dat je het moet doen met de genetische code die je hebt, leren wij nu dat de omgeving wel degelijk nog een grote invloed heeft door sommige stukken van die genetische code tot zwijgen te brengen, of juist van die stukken te activeren.”

Stressreactie
Boks toonde aan dat volwassenen die een moeilijke jeugd hebben gehad, zich daadwerkelijk anders gedragen. Hij liet proefpersonen een spreekbeurt houden voor een streng kijkende commissie en mat bij hen de hoeveelheid stresshormoon. “Daar zagen we dat de cortisolrespons heel duidelijk samenhing met wat voor vroeg-traumatische ervaring ze hadden meegemaakt, maar ook met of zij wel of niet dit litteken hadden in het DNA.”

Bron